Najlepsza pora na dynie właśnie nadeszła. Jednym słowem jesień w pełni. Jest tak pięknie i kolorowo, że z trudem się powstrzymuję, żeby nie kupić kolejnej dyni nie tylko do jedzenia ale również dla ozdoby. Jest w czym wybierać. I śmiało mogę powiedzieć, że przetestowałam już wszystkie dynie. Są doskonałe w formie zupy, ciasta czy też placuszków. Każdy znajdzie coś dla siebie, warto więc próbować. Zapraszam na mini poradnik o dyniach, z kilkoma przepisami: na słodkie placki, ciasto i zupę.

Wartościowa Pani Dynia
Dynie są bogate w beta-karoten (silny antyoksydant) i potas, są źródłem witaminy C, błonnika i kwasu foliowego, wapnia, potasu, magnezu. Lepiej spożywać ją  przetworzoną, na surowo tylko niektóre odmiany. Gotowanie, pieczenie czy duszenie powoduje uwalnianie cennych dla organizmu karotenoidów, takich jak beta-karoten. Dynie są niskokaloryczne, wspomagają leczenie miażdżycy, schorzenia wątroby, stwardnienie tętnic, zapobiegają zaparciom, pomagają obniżyć nadciśnienie tętnicze.

Jak kupić właściwą dynię?
Oczywiście od razu zdecyduj, w jakim celu ją kupujesz, czy tylko żeby wyciąć buźkę na Halloween – wtedy najlepiej, żeby było duża, czy też chcesz z niej przygotować coś pysznego. Każda dynia jest inna, i mimo że jej smak jest dość neutralny, to moim zdaniem poszczególne gatunki nadają się do konkretnych potraw. Wg mnie jest ogromna różnica, z której co przygotujesz.
Sprawdź czy dynia jest zdrowa. Powinna być jędrna i odpowiednio ciężka w stosunku do rozmiaru. Na skórce nie powinna mieć plamek czy pleśni. Jeśli skórka jest miękka, oznacza to, że dynia jest niedojrzała albo jej miąższ przesiąkł wodą.

Przechowywanie dyni
W temperaturze 10-15C możesz ją przechowywać do 6 miesięcy, ale gdy lato było dość wilgotne, niestety dynie mogą szybciej się psuć. Najlepiej trzymaj ją w ciemnym i przewiewnym miejscu. Dynia nie lubi zbyt wysokich i zbyt niskich temperatur ani bezpośredniego oddziaływania światła. Nie trzymaj jej w lodówce, chyba że jest przekrojona, wtedy zawiń ją w folię spożywczą. Wytrzyma nawet 5 dni.

Mrożenie dyni
Możesz mrozić dynią na surowo (w kawałkach) lub jako puree.
Zanim pokroisz dynię, dokładnie umyj skórkę, przy krojeniu mogą się przenieść bakterie. Obierz ze skóry, wydrąż pestki i pokrój na kawałki. Luźno zapakuj w foliowe torebki, tak żeby można było potem swobodnie wyjmować poszczególne kawałki.

Przecier dyniowy (puree) można zamrozić albo w niewielkich torebkach do mrożenia, albo w jednorazowych pojemniczkach, co jest zdecydowanie wygodniejsze. Ja mrożę dynię (puree) dopiero po jej upieczeniu. Ma wtedy zupełnie inny smak. Zachęcam do przetestowania tego sposobu.

Jak upiec dynię?
Dynię pokrój razem ze skórą na mniejsze kawałki, usuń pestki. Piekarnik nagrzej do 180 stopni C. Kawałki dyni ułóż skórką do dołu na dużej blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Wstaw do piekarnika i piecz przez ok. 35 minut do miękkości (wbity widelec powinien łatwo wchodzić w miąższ). Po wystudzeniu możesz mrozić.

Gatunki dyń
Dynia zwyczajna ma okrągły lub podłużny kształt, kolor skórki od zielonkawego do jasnożółtego lub pomarańczowego, a miąższ może być żółty lub pomarańczowy. Może ważyć nawet do 45kg. Jej miąższ nie jest tak słodki i aromatyczny jak u innych gatunków, dlatego najlepiej nadaje się na pikle, sosy typu chutney oraz do dań z dużą ilością przypraw i imbiru.

Dynia piżmowa ma kształt małej lub średnich rozmiarów gruszki. Kolor jej skórki ma odcienie od kremowego do ciemnobrązowego, a miąższ jest złoty lub pomarańczowy, z niewielką ilością pestek. Waga tej dyni waha się od 1 do 2,5 kg. Jest doskonała do różnego rodzaju dań – od zup i zapiekanek, do chlebów, ciast i innych deserów. Dynia piżmowa może być zarówno pieczona, jak i gotowana na parze, ale to właśnie pieczenie wydobywa z niej specyficzny słodki, maślany smak.

Przy jej przygotowaniu nie produkujemy aż tylu odpadów, ale wymaga specjalnej metody krojenia. Najpierw musisz ją przekroić w poprzek po środku, pomiędzy szyjką, a dolną częścią, a następnie obrać obydwie części. Następnie dolną część należy przekroić wzdłuż na pół i wydrążyć pestki.

Kabocha to mała japońska dynia o spłaszczonym kształcie i twardej, chropowatej, ciemnozielonej skórce z jaśniejszymi paskami. Miąższ jest słodki, kremowy i niewłóknisty, o pomarańczowym zabarwieniu, a jej smak jest często porównywany do smaku gotowanych kasztanów wodnych. Dzięki słodkiemu smakowi ten rodzaj dyni jest doskonały do deserów i ciast. Średnica tej dyni może sięgać do 30cm.

Można ją przyrządzić na różne sposoby – gotować na parze, piec i dusić. W zależności od wielkości, kabocha może być pieczona w całości – wystarczy ją ponakłuwać w kilku miejscach.

Dynia hokkaido jest niewielką spłaszczoną dynią japońską z jasnopomarańczową skórką i ciemnopomarańczowym miąższem. Wyróżnia ją bardzo miękka skórka, która jest jadalna, jeśli warzywo pochodzi z ekologicznej uprawy.

Hokkaido jest ceniona nie tylko ze względu na łatwość przygotowania, ale również ze względu na jej niewielkie rozmiary. Może być gotowana na parze, pieczona w całości lub w kawałkach, albo duszona. Hokkaido jest również wykorzystywana do zup dyniowych. Ja polecam z niej placki, na który przepis znajdziesz poniżej. Po dokładnym umyciu i pokrojeniu w paseczki, oczywiście bez pestek, można z niej przygotować frytki.

Dynia Muskat – słyszałam również określenie arbuzowa (jest duża, okrągła, o skórze gładkiej, w ciemnym zielonym kolorze), ma wiele beta-karotenu i jest niezwykle pomarańczowa wewnątrz. Poza tym jest bardzo słodka i moim zdaniem najlepsza na zupę.

Dynia makaronowa jest niewielką japońską dynią, która w odróżnieniu od innych rodzajów dyń, jest podłużna. Może osiągnąć 20-30cm długości i ważyć 1-1,5kg.

W dyni makaronowej ceni się nie tyle jej walory smakowe, co jej niezwykłą strukturę. Po ugotowaniu żółty miąższ może być rozdzielany widelcem i wyglądem przypomina spaghetti. Właśnie dlatego często stosuje się go jako niskokaloryczną lub bezglutenową alternatywę dla makaronu. Osobiście za nią nie przepadam.

Dynię makaronową najlepiej gotować lub piec w całości. W obu przypadkach powinno się ją ponakłuwać w kilku miejscach, aby zapewnić równomierne gotowanie. Aby ugotować dynię, należy umieścić ją w dużym garnku i zalać wodą. Aby upiec dynię należy ją umieścić w piekarniku nagrzanym do temperatury 190 stopni C i piec do momentu, kiedy skóra z łatwością schodzi podczas pocierania palcem.

Po usunięciu pestek i włókien z wnętrza, z dyni makaronowej pozostaje jedynie połowa pierwotnej wagi miąższu, który nadaje się do jedzenia.

Placuszki z dyni Hokkaido z cynamonem oraz syropem klonowym
600g dyni startej na grubych oczkach razem ze skórką
3 łyżki mąki ziemniaczanej
1 szklanka mąki pszennej
80g jogurtu naturalnego
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1 jajko
1 łyżka cynamonu
Sól do Smaku
olej do smażenia – ja użyłam arachidowego

Dynię zetrzyj na tarce o grubych oczkach, następnie po kolei dodawaj składniki: jajko, jogurt, mąki, proszek, przyprawy do smaku. Ciasto wychodzi dość gęste – możesz regulować gęstość jogurtem, ilością mąki. Łyżką formuj małe placuszki na rozgrzanej patelni z odrobiną tłuszczu. Odsącz na ręczniku papierowym z nadmiaru tłuszczu.

Idealne z syropem klonowym, ewentualnie miodem.

Placuszki z dyni Hokkaido – wersja bez cynamonu
Oczywiście możesz wykorzystać inną dynię, ale ja testowałam różne i z tej placki wychodzą najlepsze.
400g dyni bez pestek
400g jogurtu naturalnego
3 jajka
6 łyżek mąki
2 łyżeczki spirytusu
szczypta soli
olej do smażenia

Dynię zetrzyj na tarce o grubych oczkach, następnie po kolei dodawać składniki: jajka, mąkę, spirytus, przyprawy do smaku. Łyżką formować małe placuszki na rozgrzanej patelni z odrobiną tłuszczu. Polecam posypać cukrem pudrem po usmażeniu.

Zupa krem z dyni
1kg dyni bez pestek – świetny smak osiągniesz, gdy zupę zrobisz z dyni arbuzowej, jest wyjątkowo słodka
1,5l rosołu warzywnego
200ml słodkiej śmietany, można zastąpić jogurtem naturalnym, jeśli ktoś lubi zabielony krem
Sól, pieprz – ja dodaję przeróżne przyprawy: chilli, kurkumę, gałkę muszkatołową, czosnek, ostrą lub słodką paprykę

Dynię pokroić w kostkę, gotować na rosole aż zmięknie. Jeśli uznasz, że wywaru masz zbyt dużo a wolisz gęsty krem, odlej trochę przed zmiksowaniem. Będziesz regulować w ten sposób gęstość Twojej zupy. Dopraw do smaku. Możesz podawać z grzankami, groszkiem ptysiowym.

Ciasto z dyni
2 szklanki dyni startej na tarce o grubych oczkach (ciasto można przygotować z wcześniej zamrożonej dyni, ale podczas rozmrażania połóż ją na sitko, żeby odsączyć nadmiar płynu – soku. Inaczej może Ci wyjść zakalec)
1 szklanka cukru
3 jajka
3 łyżeczki cynamonu
1 łyżeczka sody
1 cukier waniliowy
3 szklanki mąki
1 szklanka oleju
garść orzechów włoskich – super się komponują z ciastem

Jajka ubić z cukrem, dodać olej, mąkę, cukier waniliowy, sodę i cynamon. Zmiksować. Do masy dodać utartą dynię i orzechy, wymieszać łyżką.
Ciasto wlej do formy, wcześniej wysmarowanej masłem i wysypanej mąką. Może to być tortownica. Piecz w piekarniku nagrzanym do 180C przez 50 minut.
Ciasto może wyjść wilgotne, dlatego dyni nie ścieraj na tarce o małych oczkach tylko na grubych, żeby nie puściła soku.

Proponuję polać ciasto lukrem, z dodatkiem skórki cytrynowej.

smacznego

dynie ozdobne, którym nie mogę się oprzeć:

i odrobinę jesiennych owoców z ogrodu: