Mak kojarzy mi się ze świętami Bożego Narodzenia. Tort makowy i makowiec to wypieki, które towarzyszą mi od dziecka. Zgłębianie tajemnic maku, zdrowotnych właściwości powoduje, że nie myślę już o nim jak o składniku tylko kalorycznych ciast czy kutii. Dziś niezbędnik makowy, przepis na domową masę makową, zapowiedź pachnących skórką pomarańczową i przyprawami korzennymi Świąt. Nie daj się zwariować gorączce przedświątecznej – zwolnij! Znajdź czas na celebrowanie chwil z rodziną i przyjaciółmi – również tych podczas przygotowań. Rozkoszuj się zapachami i smakami, które przygotowujesz, szczególnie że to wyjątkowa okazja i niezapomniane chwile. Zapraszam do lektury.

Właściwości maku
Niestety nie ucieknę od tego – ale na tym blogu wszyscy mi wybaczą – od kalorii. Tak, mak jest wysokokaloryczny. Niestety. Jednak ma wiele zalet. Jest polecany szczególnie tym, którzy muszą ze swojej diety wykluczyć produkty nabiałowe. Stanowi bowiem bogate źródło wapnia. Dodatkowo jest sycący, a to za sprawą wartościowego błonnika. Zapobiega anemii i niedokrwistości, ponieważ dostarcza żelaza. Obniża również cholesterol i zapobiega rozwojowi nadciśnienia tętniczego. Już biegniesz po mak??? Czy podać więcej argumentów? Oczywiście jest też dodatkiem do leków, mam na myśli mak lekarski, który dostarcza opium.

Rodzaje maku
Mak spożywczy, tzw. niebieski wykorzystywany do celów kulinarnych.
Mak biały – rzadki, delikatniejszy i najczęściej wykorzystywany do chronionej receptury rogali Marcińskich.
Mak lekarski – do produkcji leków.
Mak polny – poza walorami ozdobnymi jest często wykorzystywany w kosmetyce.

Jak przechowywać mak?
Niezmielony, możesz przechowywać nawet dwa lata w lnianej ściereczce. Zmielony do 4 dni. Mrozić można pół roku.

Przygotowanie maku
Ponieważ sam w sobie ma trochę goryczki, przygotowany niewłaściwie może tę gorycz przenieść na danie. Dlatego jeśli posypujesz nim np. sałatkę, warto go wcześnie podprażyć, ewentualnie rozetrzeć w moździerzu. Jednak najczęściej przygotowuje się z maku masę makową, którą później można wykorzystać do wypieków. Ta kupiona w sklepie jest ogromnie słodka, poza tym ma w sobie za dużo zbędnych składników, dlatego zapraszam do zapoznania się z masą proponowaną przeze mnie.

Coraz częściej w sklepie można spotkać zmielony mak, co faktycznie oszczędza trochę czasu – trochę??? Naprawdę oszczędza czas i faktycznie, jest mniej zamieszania przy mieleniu maku w kuchni. Jeśli jednak nie uda Ci się kupić tak przygotowanego maku, to ten niezmielony możesz namoczyć we wrzątku aż do wystudzenia. Wodę należy odlać, po czym dwukrotnie zmielić mak. Innym sposobem jest moczenie maku i gotowanie. I oczywiście mielenie, również dwukrotne. Po wystudzeniu można mieszać mak z wybranymi aromatami, bakaliami, miodem.

Gotowy mak zmielony:

Bakalie
Możesz używać dowolnych bakalii, takich, które Ci najbardziej pasują. Ale pamiętaj, żeby je odpowiednio przygotować.
Jeśli używasz rodzynek sułtańskich, zwykle należy je namoczyć w gorącej wodzie przez 10 minut. Są zbyt suche i twarde. Rodzynki Królewskie można posiekać, są puchate i nie potrzebują namaczania.
Śliwki suszone trzeba dobrze posiekać, podobnie morele, daktyle.
Orzechy laskowe, migdały – pozbądź się skórki. O ile migdały możesz kupić bez skórki, to laskowe można delikatnie podpiec w piekarniku w 170C. Skórka sama zejdzie. Tylko nie ich spal.
Skórka pomarańczowa kandyzowana – oczywiście najlepiej zrobić samemu, powinna być posiekana.

Pamiętaj, że bakalie również dosładzają masę.

Słodzenie masy
Możesz użyć miodu, syropu klonowego, z agawy. Co lubisz. Jeśli nadal czujesz, że masa jest niewystarczająco słodka, dosłódź cukrem brązowym. Pamiętaj jednak, że miód zmieni konsystencję masy makowej i nie sprawdzi się we wszystkich wypiekach.

Aromaty, alkohol
Poza użyciem soku z cytryny, pomarańczy, limonki, możesz użyć skórki z tych owoców. Tylko trzeba ją dobrze wyszorować. Dodatkowo możesz użyć aromatów waniliowego, migdałowego, rumowego oraz zastosować dodatek w postaci alkoholu. Likier amaretto, brendy, rum, likier pomarańczowy – wybierz, który lubisz.

Poniższy przepis to moja propozycja, ale zachęcam Cię do eksperymentu polegającego na skomponowaniu własnej masy makowej. Baw się dodatkami, kierując się swoimi upodobaniami.

Domowa masa makowa – przepis
500g suchego maku lub już zmielonego
30g masła
70g miodu
150g jasnego brązowego cukru

Bakalie:
100g rodzynek – zwykle te twardsze (sułtańskie) należy wcześniej namoczyć w gorącej wodzie, tak przez 10 minut
50g orzechów włoskich, posiekanych – choć oczywiście dodajesz takie, jak lubisz
pół szklanki kandyzowanej skórki pomarańczowej

Aromaty, przyprawy:
1 łyżeczka cynamonu
2 łyżeczki aromatu migdałowego
1 łyżeczka likieru pomarańczowego
skórka z 1 cytryny

Przygotowanie maku:

1. Mak zaparzyć w 500 ml wrzącej wody, odstaw do wystygnięcia, odsączyć z nadmiaru wody, dwukrotnie zemleć.
2. Mak zalej gorąca wodą i gotuj 30 minut. Raz na jakiś czas wymieszaj. Odcedź. Zemleć dwukrotnie.
3. Gotowy zmielony mak wystarczy zalać wrzątkiem, wystudzić, a potem odsączyć na ściereczce.

Masło rozpuść z miodem. Dodaj pozostałe składniki, wymieszaj. Zwróć uwagę, by składniki takie jak orzechy, rodzynki były dobrze posiekane.

Porady:
Jeśli przygotowujesz masę makową w tym samym czasie, gdy ciasto drożdżowe, do masy możesz dodać ubite białka, ponieważ zapewne do ciasta użyjesz tylko żółtek. Do powyższych składników dodaj wtedy 6 białek. Delikatnie wymieszaj masę z ubitymi na sztywno białkami. Białka spowodują, że masa makowa będzie zwięzła i nie będzie odstawała od ciasta.

Do maku można dodać odrobinę drożdży. Wtedy mak rośnie razem z ciastem.

Zachęcam do tworzenia własnych kompozycji smakowych i eksperymentów!

Życzę udanej zabawy przy zbieraniu uciekających ziarenek maku i Smacznego!